Hiszpania

Hiszpania, a właściwie Królestwo Hiszpanii (Reino de España) to największe z trzech państw Półwyspu Iberyjskiego, zajmujące około 80% jego powierzchni. Ze względu na swoją historię, warunki klimatyczne i doskonałe plaże Hiszpania stanowi wspaniałe miejsce wakacyjnego wypoczynku.
Poza Półwyspem Iberyjskim do Hiszpanii należą Wyspy Kanaryjskie, Baleary oraz terytoria w północnej Afryce. Administracyjnie kraj podzielony jest na 17 tzw. wspólnot autonomicznych. Stolicą Hiszpanii jest Madryt.
Znanymi na całym świecie ambasadorami iberyjskiej kultury są sławni Hiszpanie, m.in. Enrique Iglesias, Penelope Cruz, Jose Carreras, Pedro Almodovar i Antonio Banderas.

Historia

Pierwszymi mieszkańcami Hiszpanii byli Celtyberowie – konglomerat ludów celtyckich i iberyjskich. Od III wieku p.n.e. część Półwyspu Iberyjskiego znajdowała się pod władaniem Kartaginy. Po klęsce, poniesionej przez Kartaginę w wojnach punickich, tereny obecnej Hiszpanii stały się częścią Imperium Rzymskiego. Półwysep podzielono wówczas na dwie prowincje – Citerior i Uterior.
Na początku V wieku n.e. Półwysep Iberyjski zostaje opanowany przez barbarzyńskie plemię Wizygotów. Następnie, w VII wieku, tereny te przeżywają najazd i panowanie Arabów, którzy, po opanowaniu dzisiejszej Hiszpanii, podejmują nieudane próby podboju Francji. Arabom nie udało się również opanować górzystej części Półwyspu Iberyjskiego, która staje się źródłem rekonkwisty – ponownego podboju Półwyspu przez chrześcijan – która zakończyła się ostatecznie w 1492 roku.
Warto przy tym pamiętać, że kwestie religijne nie miały w tamtym czasie istotnego znaczenia. Zarówno pod panowaniem Arabów, jak i chrześcijan, wyznawcy różnych religii mogli bez przeszkód żyć, pracować i wyznawać swoją wiarę. Ta korzystna dla gospodarczego rozwoju Półwyspu Iberyjskiego tolerancja utrzymywała się aż do XV wieku. Kolejny, XVI wiek to tzw. „Złoty wiek Hiszpanii” (Siglo de Oro) – zjednoczone państwo przeżywa okres bujnego rozkwitu cywilizacyjnego i gospodarczego, w znacznej mierze finansowanego przez hiszpańskie podboje kolonialne.
Kolejne lata to czas stopniowego regresu – Hiszpania traci swoją mocarstwową pozycję, przez kolejne wieki tracąc swoje kolonie, bogactwo i znaczenie. Początek XX wieku to czas, gdy Hiszpania była biednym, mało znaczącym państwem. W wyniku wojny domowej pomiędzy republikanami a zwolennikami generała Francisco Franco, generał obejmuje władzę. Czas jego rządów to z jednej strony okres wojskowej dyktatury i ograniczenia swobód obywatelskich, a z drugiej – okres szybkiego rozwoju gospodarczego.
W 1975 roku po śmierci generała Franco władzę obejmuje, powracająca z wyganiania, królewska rodzina Burbonów, która demokratyzuje ustrój Hiszpanii. Kraj staje się pełnoprawnym członkiem wspólnoty międzynarodowej, wstępując w następnych latach do NATO i Unii Europejskiej.

Atrakcje turystyczne

Założony w II w p.n.e. Madryt to najwyżej położona europejska stolica. Mnogość zabytków i różnorodnych atrakcji gwarantuje, że żaden turysta nie będzie się tu nudził! Centrum miasta stanowi Puerta del Sol – Brama Słońca. Jest to plac otoczony XVIII-wiecznymi budynkami. W hiszpańskiej tradycji Puerta del Sol to miejsce, od którego mierzy się długość głównych dróg kraju.
Turystyczną wizytówka stolicy Hiszpanii jest również Palacio Real – Pałac Królewski. Wzniesiony w XVIII wieku na pozostałościach wcześniejszych budowli był niegdyś siedzibą władcy. Obecnie pełni funkcje reprezentacyjne. W jego murach znajdują się unikalne eksponaty – można tam podziwiać m.in. miecze Hernána Cortésa, hiszpańskiego odkrywcy i awanturnika, który w XVI w. wraz z 500-osobowym oddziałem podbił wielomilionowe państwo Azteków, leżące na terenie współczesnego Meksyku.
Dzięki pięknej iluminacji zabytkiem wyróżniającym się zwłaszcza w nocy jest La Almudena – katedra, której budowę rozpoczęto jeszcze w XIX wieku. Zakończenie pracy budowlanych miało miejsce w 1992 roku i zbiegło się w czasie z obchodami 500-lecia odkrycia Ameryki.
Wyjątkową atrakcją jest Plaza de Toros de las Ventas – madrycka arena walk byków. Zbudowana w trzeciej dekadzie XX wieku może pomieścić niemal 25 tys. widzów. W murach areny znajduje się m.in. muzeum, poświęcone korridzie. Sezon walk byków trwa tutaj od marca do października. Najwięcej walk odbywa się od połowy maja do czerwca.
Miejscem, w którym warto spędzić część urlopu w Hiszpanii, jest stolica Katalonii – Barcelona. To położone nad Morzem Śródziemnym miasto jest ważnym ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym Hiszpanii. Znaną na całym świecie, architektoniczną wizytówką Barcelony jest Sagrada Familia – Świątynia Pokutna Świętej Rodziny. Budowę tego monumentalnego, secesyjnego kościoła rozpoczęto jeszcze w XIX wieku i jest ona kontynuowana do czasów współczesnych – obecnie w Sagrada Familia trwają prace wykończeniowe.
Jedną z atrakcji miasta jest również La Boqueria – XIX-wieczny, kryty bazar miejski. Bazar powstał w miejscu targowiska, odnotowanego w dokumentach z XIII wieku. Wielbiciele marynistyki z pewnością docenią zbiory zgromadzone w Museo Marítimo. Zgromadzona w tym muzeum ekspozycja dokumentuje ponad 700-letnią tradycję barcelońskiego żeglarstwa. Nie lada gratką dla miłośników sztuki będzie Museo Picasso, prezentujące okazałą kolekcję wczesnych dzieł wielkiego malarza. Uznanie osób interesujących się sportem zdobędzie Camp Nou – należący do klubu piłkarskiego FC Barcelona jeden z największych obiektów sportowych Europy. Camp Nou może pomieścić 98787 kibiców!
Obowiązkowym punktem na trasie wycieczki po Hiszpanii jest Alhambra. To dawna twierdza muzułmanów, o której przeznaczeniu świadczy arabska nazwa – Czerwona Wieża. Alhambra to najbardziej okazały przykład muzułmańskiej architektury w Europie. Poza budowlami obronnymi można tam podziwiać piękny pałac z kilkoma okazałymi dziedzińcami i kunsztownie zdobionymi ścianami, letnią rezydencję i rozległe ogrody, zajmujące wzgórze zamkowe.
Jednym z najpiękniejszych miejsc w Alhambrze jest Podwórze Lwów (Patio de los Leones), z imponującym wodotryskiem opartym na 12 rzeźbach wielkich kotów. Wyjątkową właściwością całej twierdzy jest oparcie jej na wzorze matematycznym. Podstawą wszystkich elementów architektonicznych był kwadrat i prostokąty, tworzone poprzez wykorzystanie długości przekątnej kwadratu jako boku kolejnej figury. W 1984 roku Alhambra została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Podczas wycieczki do Hiszpanii nie można pominąć Sewilli. Początki tego pięknego miasta sięgają II wieku p.n.e., a jego historia odzwierciedla burzliwe koleje losu, jakie były udziałem całego Półwyspu Iberyjskiego. Miasto zasiedlali początkowo Kartagińczycy, następnie Rzymianie, plemiona barbarzyńskie i Maurowie. Od połowy XIII wieku Sewilla stała się istotnym centrum kulturalnym i gospodarczym Królestwa Hiszpanii. Wśród godnych uwagi zabytków Sewilli warto wymienić Alkazar – pałac królewski, wzniesiony w XI w. dla władcy kalifatu kordobańskiego. W późniejszych latach pałac był siedzibą hiszpańskich władców i zapisał się w historii jako miejsce, gdzie podjęto decyzję o zorganizowaniu wyprawy Ferdynanda Magellana i gdzie Krzysztof Kolumb składał relację po swojej podróży, zakończonej odkryciem Ameryki.
Do najwspanialszych budowli Sewilli należy również katedra Najświętszej Marii Panny – największy gotycki kościół na świecie. Wyjątkową atrakcją katedry jest wkomponowany w jej bryłę minaret o wysokości 97 metrów. Katolicki kościół został bowiem wzniesiony na miejscu świątyni muzułmańskiej, a jedną z wież meczetu wykorzystano jako dzwonnicę. Wyjątkową gratką dla miłośników fortyfikacji jest Złota Wieża (Torre del Oro) – element systemu obronnego Sewilli z XIII wieku. Choć miasto leży w głębi lądu, połączone jest z Oceanem Atlantyckim żeglownym kanałem. Głównym zadaniem Złotej Wieży była obrona wejścia do sewilskiego portu. W Sewilli znajduje się również, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, Główne Archiwum Indii – zbiór dokumentów, dotyczących zamorskich posiadłości Hiszpanii.
Nie lada atrakcja czeka na turystów, spędzających urlop na hiszpańskim wybrzeżu Morza Śródziemnego – Costa del Sol. Jedną z jego atrakcji jest, znajdujący się w okolicach miejscowości Nerja, zespół jaskiń Cueva de Nerja. W rozgałęzionych, rozległych komorach znajdują się niemal wszystkie możliwe formy naciekowe – stalaktyty, stalaktyty i kolumny. W dawnych czasach jaskinie te były zamieszkane, o czym świadczą prehistoryczne naskalne malowidła. W czasach współczesnych w jaskiniach organizowane są koncerty, odbywa się tam m.in. festiwal muzyki poważnej.
Salamanca to kolejne, warte zobaczenia, hiszpańskie miasto aspirujące do miana stolicy uniwersyteckiej kraju. Wizytówką miasta jest uniwersytet – jego wspaniała, bogato zdobiona siedziba to prawdziwa perła architektoniczna. Fasadę budynku zdobi między innymi medalion z głowami protektorów uniwersytetu – królowej Izabeli i króla Ferdynanda, z napisem „Królowie uniwersytetowi, uniwersytet królom”.
Misterne zdobienia, którymi pokryta jest siedziba uniwersytetu to doskonały przykład stylu plateresco (tzw. styl złotniczy) – ornamentyki opartej na wpływach mauretańskich. Wartość i atrakcję samą w sobie stanowi uniwersytecka biblioteka – zgromadzono w niej ponad 150 000 ksiąg. Ważny punkt na turystycznej mapie miasta stanowi Stara Katedra (Catedral Vieja) – kościół w stylu romańskim, z okazałą kopułą Torre del Gallo i gotyckimi grobowcami. Kolejnym pięknym zabytkiem architektury sakralnej jest Nowa Katedra (Catedral Nueva), wzniesiona jako ostatni gotycki kościół w Hiszpanii. Budowa katedry trwała ponad 2 wieki! Rozpoczęto ją około 1500 roku, a budynek ukończono dopiero w roku 1733. Warto również odwiedzić klasztor dominikanów (San Esteban), z misterną fasadą w stylu plateresco, barokowym ołtarzem i grobem księcia Alby – hiszpańskiego namiestnika Niderlandów.
Dla poszukiwaczy mocnych wrażeń, którzy chcą przeżyć urlop pełen adrenaliny, miastem wartym odwiedzenia będzie z pewnością Pampeluna. Ta założona przez Rzymian w 75 roku p.n.e. stolica regionu Navarra słynie obecnie z pięknej starówki, gdzie organizowane są słynne fiesty Sanfermines. Podczas uroczystości na ulicach starego miasta odbywają się – nierzadko krwawe – gonitwy ludzi i byków.
Dość niecodzienną atrakcją są Melilla i Ceuta. Choć formalnie należą do Hiszpanii, oba miasta i przyległe do nich rejony stanowią niezależne jednostki administracyjne i hiszpańskie enklawy na wybrzeżu Afryki. Oba miasta graniczą z Marokiem, stanowiąc od lat przedmiot międzynarodowego sporu. Wznosząca się nad Ceutą góra Monte Hacho tworzy – wraz ze znajdującą się po drugiej strony cieśniny gibraltarską Skałą – tzw. Słupy Herkulesa. Nazwą tą w starożytności określano Cieśninę Gibraltarską.
Wartym uwagi miejscem jest również Gibraltar. Ten skalisty cypel na południowym wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego stanowi terytorium zamorskie Wielkiej Brytanii. Najbardziej znanym symbolem Gibraltaru jest Skała (The Rock) – wapienna góra, wznosząca się na 426 m n.p.m. Ze względu na ogromne znaczenie strategiczne Gibraltaru, jest to wielki, wydrążony w skale system fortyfikacji i schronów. Gibraltar powszechnie uznawany jest za najdalej na południe wysunięty skrawek Europy. Jest to nieprawda – na południe od niego znajduje się spory odcinek hiszpańskiego wybrzeża. Militarne znaczenie Gibraltaru sprawia, że znaczną część półwyspu jest niedostępna dla osób prywatnych. Znajdują się tam różnego rodzaju instalacje wojskowe.
Gibraltar słynie również jako jedyne miejsce w Europie z żyjącymi na wolności małpami – na części Skały utworzony został rezerwat, gdzie żyje około 250 magotów – przedstawicieli jednego z gatunków makaków. Małpy traktowane są przez lokalne władze ze szczególną troską. Jak głosi legenda, Gibraltar będzie znajdował się pod brytyjskim panowaniem tak długo, jak długo Skałę zamieszkiwać będą małpy. W czasie II wojny światowej legenda ta odgrywała bardzo istotną rolę dla podtrzymania morale gibraltarskiego garnizonu. Z Gibraltarem związane jest istotne wydarzenie z historii Polski. 4 lipca 1943 r. po starcie z miejscowego lotniska zginął w katastrofie lotniczej gen. Władysław Sikorski – podczas II wojny światowej Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier Rządu na Uchodźstwie.

Plaże

Dla zwolenników wypoczynku na plaży wyjątkową ofertę stanowi hiszpańskie wybrzeże Morza Śródziemnego. Na szczególną uwagę zasługują plaże na andaluzyjskim Wybrzeżu Słońca (Costa del Sol) i katalońskim Dzikim Wybrzeżu (Costa Brava). O jakości oferowanych tu atrakcji najlepiej świadczy statystyka – corocznie hiszpańskie plaże odwiedza ponad 30 milionów turystów. Dla amatorów intensywnej zabawy wymarzonym miejscem na wypoczynek będą Baleary, a zwłaszcza klubowa stolica świata – Ibiza.

Kuchnia

Specyficzną atrakcją jest hiszpańska kuchnia – niezwykle zróżnicowana i charakterystyczna dla każdego z regionów kraju. Cechą wspólną jest powszechne stosowanie oliwy, czosnku i wina. Południe kraju to kraina potraw smażonych, północ natomiast – wybornych pieczeni.
Wśród sztandarowych potraw Hiszpanii wymienić możną paellę – potrawę na bazie ryżu z dodatkami i szafranu, gazpacho – pomidorowy chłodnik i oreja – smażone ucho wołowe. Bardzo popularne są również owoce morza. Kuchnia hiszpańska słynie również z tapas – różnorodnych zakąsek, które przed wiekami służyły do przykrywania kielicha wina, aby chronić szlachetny trunek przed muchami.
Zasłużoną renomą cieszą się hiszpańskie wędliny. Wśród nich na uwagę zasługują m.in. jamón serrano i jamón iberio – dojrzewające szynki, przygotowane z starannie selekcjonowanych świń i wędzone w zimnym dymie.
Wśród hiszpańskich trunków najbardziej znana jest Cava – wytwarzane w Katalonii wino musujące, którego tradycyjna receptura pochodzi z XIV wieku. Innym znanym winem jest słodka Malaga, charakteryzująca się unikalną, gęstą konsystencją. Urlop w Hiszpanii umili również Sangria – tradycyjny drink na bazie wina, serwowanego z dodatkiem lodu i owoców.

Informacje praktyczne

Ze względu na położenie Hiszpanii istnieje wiele sposobów na odwiedzenie tego kraju. W grę wchodzi zarówno samolot (porty lotnicze w niemal każdym większym mieście), pociąg jak i komunikacja samochodowa. W tym ostatnim przypadku warto pamiętać, że Hiszpania to kraj górzysty, co trzeba uwzględnić przy kalkulacji zużycia paliwa i kosztów podróży.
Ceny w hiszpańskich sklepach są nieco wyższe niż w Polsce. Kraj posiada bardzo dobrą infrastrukturę turystyczną, łatwo zatem znaleźć ofertę, zapewniającą doskonały wypoczynek. Hiszpańska pogoda to połączenie typowego klimatu śródziemnomorskiego na wybrzeżu ze znacznie surowszymi warunkami w górzystym centrum kraju.